6 часов назад, АксКерБорж сказал:

если найду уточню

Цитата

 

Біздің қазақтың ықыласы атасын ғарабтан шықты дегенді, яки бәни Исраилден шықты дегенді ұнатқандай. Онысы — әрне тауарихтан хабар тисе, сол жақтан тигендіктен, ислам діні бұрынғы ата-бабаларды ұмыттырып, діндестерді жақын көрсеткендіктен һәм артқы жағы хабарсыз қараңғылықта қалғандықтан болған іс. Һәммаға мағлұм, әуелде адам балалары бұл күнгі орындарына екі жақтан толқынып келгендігі. Бірі – Үндістан тарапынан; ол жақтан келген жұрттардың көбі — білімді жұрт болып, ертерек ғылымға үйір болып, қайдан шыққандарын білгендер. Екіншісі – маңғұл жағынан келген; олар заманның көбін ғылымсыздықпен өткізіп, тауарихтарын терең білмей, түбі ескерусіз қалып, ата-бабаларын ақсақалдарының айтуымен, ауыз хабарынан білгеніне қанағат қылып жүріскен. Соның бірі, яғни сол маңғұлдан шыққан халықтың бірі – біздің қазақ. Біздің қазақты маңғұлдан шықпақтығы бізге ұят емес, бірақ біздің білімсіз, ғылымсыз қалмақтығымыз ұят.

Қалмақтың төрт атасының бірі — Хазар. Сол Хазардан үш атаның ұлы парсы жұртында қалып еді: Қажар, Афшар, Үшташлы деген. Сол қызылбас, дүниедегі ескі патшалардың сарқыты — Кәсірәй. Ғажам жұрты сол. Біздің қазақтың Амудариядан қорқып қашып келіп, Сырдарияның аяғында қалмақтан жеңіліп, Ақтабан шұбырынды көретұғын себебі Нәдірден қашамын деп болған. Сол Нәдір Афшардан еді. Осы күнгі Нәсіриддин шаһ — Қажардан шыққан кісі. Кім жетсе, табады, өнеріменен жетеді. Оларға атаң қалмақ деп кім бөгет болады?

Есте жоқ ескі мезгілде, маңғұлдан бір татар аталған халық бөлінген екен. Қытайлар „татан" деп жазды. Асыл түбі қазақтың — сол татар. Осы күнде де қазақтың төре нәсілдері өзін-өзі біз татармыз деп айтысады. Онысы біз келімсек емес, түпсіз емес, таза тұқымбыз деген орынға айтылады, татардың кім екенін білгендігімен айтқаны емес.

Дін исламға кіре алмай қалған осы күнде Күншығыс Сібірінде қазақтың ағайындары бар. Тілінен, әдетінен, түсінен туысқандығы анық көрініп тұрады. Әсіресе, Енесейскі гүбірнеде Минусинскі уезде „ясышынай татар" атында бір халық бар. Қазақты өздеріне ағайын тұтады, дейді, һәм бір тұқымдас екендігіне көрген кісі таласпайды. Тағы еш қазақ қырғыз бен қазақтың бір тұқымдас екеніне таласпайды. Сол қырғызды қытайлар „брут" деп атайды, өз тауарихтарында оның себебін, неліктен „брут" дегенін еш білдім дегенді көрмедім.

Ол күнде Наурыз деген бір жазғытұрым мейрамы болып, наурыздама қыламыз деп, той-тамаша қылады екен. Сол күнін „ұлыстың ұлы күні" дейді екен. Бұл күнде бұл сөз құрбан айтына айтылады, ол уақытта жаңа дінге кірген соң енді бір Бұхардан басқа шәһарлардың да, жер-сулардың да, халықтың да бұрынғы аттарын бұзыпты. Сондықтан да болғанға ұқсайды. Әйтеуір сонан соң қазақ аталыпты.

Бұл қазақ Алатау бөктерінде жүргенде егін салмақ секілді, сауда қылмақ секілді шаруаларға да көршілерінен көріп айналған екен. Өздерін өздері: „Қоңыр қазақ, қара қазақпыз" дейтұғыны, „Қазақбайдың баласымыз" дегені сол уақыттағы ғана біраз момындықпен тұрған кезі болса керек.

Қырғызға қырғыз деп ұйғыр хандарының бірі ат қойса керек. Олардың атты әскерінің алдыменен жүретұғыны солар болып, қырғыз атапты. „Өлтірт, жоғалт" яғни дұшпанды қырушы дегеннен қойылыпты. Ол уақытта жай жатқан момын қазақтың „Аруақ аттаған оңбайды", „Ер азығы мен бөрі азығы жолда болса керек" деп, «Аттанып барып жылқы алған, ат үстінен ұйқы алған" деп, барымташыны мақтап, бұзылған кезі Шыңғыстан соң болса керек.

Қашан маңғұлдан Шыңғыс хан шыққанда, қазақтар „құтты болсынға" барыпты. Бірақ қай жерде барғаны мағлұм емес, сүйтсе де осы Шыңғыс тауында, әскер Қарауыл өзенінің бойында жатып, он екі рудан он екі кісі маңғұлдың өз заңы бойынша „Хан" деген үлкен биіктің басында, ақ киізге Шыңғысты отырғызып хан көтерген дейді. Тауының Шыңғыс аталып, биігі Хан аталмақ себебі де сол болса керек.

Сол он екі кісінің бірі қазақтан Майқы би деген кісі екен. „Түгел сөздің түбі бір, түп атасы — Майқы би" деген мақал болған. Майқы сол кісі екен. Шыңғыс аламандыққа аттанып, әскер тартып шыққанда әскерінің көбі татар екен дейді. Оның себебі: ол маңғұл өздері татардай ассыздық, сусыздыққа, ыстық-суыққа шыдамды болмаса керек. Қазақтың соғысқа жарарлық адамы сол Шыңғыстың әскеріне қосылыпты, бұларды Шыңғыс Жошы деген үлкен баласына билетіпті.

Әуелде Көр ханды өлтіріп, ұйғыр жұртын алыпты, онан соң, Азияның тереңіне шейін еніп барса керек. Себебі, қазақта мақал болып қалған „Жылан жылы жылыс болды, жылқы жылы ұрыс болды, қой жылы зеңгер тоғыс болды" дегені, „Самарқанның cap жолы, Бұланайдың тар жолы" дегені — бәрі Шыңғыстың сапарын көрсеткен сөз. Бұланай деп Гималайды айтқаны ма, Үндукеш тауы ма? Әйтеуір, бір тауды айтқан сөз екені „Бұланайдан үлкен тау болмас, бұланнан үлкен аң болмас" деген мақалынан мағлұм.

Сонан соң бұлар бұрынғы Алатауды қалдырып, Ташкент төңірегіндегі тауларды мекен қылса керек. Қайсысында қанша жүрген, қайсысында бұрын, қайсысында соң жүрген — анық мағлұм емес. Ол орынға келген соң, бұларды Шыңғыстың Шағатай деген баласының нәсілі билеп тұрыпты. Ол Шағатай нәсілінің үлкен ханы Ташкентте тұрып, бұларды бір інілері билейді екен. Сондағы билеген хандары, билері бұларды ешбір түзу қарекетке түсіндірмей, дайым барымтамен мал қумақ, ауыл шаппақ, бірде бұл ел, бірде ол елмен жауласпақ, қырыспақпен күн кешіп, еш шаруа, өнерге үйрене алмай, өздері кедей болған һәм өспеген. Бүгін біреуді өзі талап, қырып келсе, ертең өзін біреу талап, қырып кете берген. „Ерше барып, итше қашып" жүріп, малын, басын жаудан қорғаудың да мәнісін білмесе керек. Қазақтың бар қатты өсе бастағаны құба қалмақтың жұрты бұзылған соң, осы Сарыарқаға орныққан соң ғана болса керек. Одан бұрынғысы „Барып жаудан қыз әкеліп қатын қыларсың, я ағаңды өлтіріп, жеңгеңді аларсың" деген мақалына ұқсайды.

Әмір Темір нәсілінен Құмар Шаих баласы, белгілі Бабыр патшаның шешесіменен бір туысқан екі бауыры болған. Үлкені Ташкентке хан болып, кішісі қазақты билеген. Бұлар Шағатай нәсілінің Жүніс ханның балалары болған. Сол қазақты билегенінің аты Ахмет екен. Сол өз уақытында аттанысқа жарарлық қазақтан үш жүз әскер шығыпты, үш жүз басыға билетіпті. Әр жүздің халқы өз ынтымағыменен бір туысқанға есеп болыпты. Қазақтың „Үш жүздің баласы" дейтұғыны — сол.

Ахмет хан қалмақты көп шауыпты, көп қырыпты. Қалмақ рақымсыздығына қарай „мынау бір алашы болды ғой" депті, жан алушы болды дегеннің орнына. Сондықтан ол кісі Алаша хан атаныпты. „Бабыр нәмада" солай жазылған. Сонан соң хан бұл атты қалмақ қорыққанынан қойды ғой, енді сіздер шапқан уақытта „алашы-алашы" деп ұран-сүрен салыңыз деп бұйырып, бұларға айғай салғанда көп жанның айғайымен „алаш-алаш" деп кетіпті. Сондықтан „алаш-алаш" болғанда, Алаша хан болғанда, қалмаққа не қылмап едік деп, алаш ұранды қазақ атанған себебі сол екен.

Бұлар Шағатай нәсіліне қарап жүргенде, Жошы нәсілі өзбек халқын билеп жүрген екен. Сол Жошының Сибан яки Шибан деген баласының тұқымынан бір белгілі Шайбақ деген хан шығып, Әмір Темір тұқымынан һират, Бұхар, Самарқан шаһарларын тартып алып жүргенде, ақырында мұның алдынан Алаша хан, Ташкенттегі Жәнке хан деген ағасымен қосылып, қалың әскермен шығып, Оратөбеде жеңіліп, ағайынды екеуін де, бала-шағаларына дейін Шайбақ өлтіргенде, біздің қазақ біз әуелден өзбек жұртыменен аталас едік және де Шыңғыс хан тірі күнінде бізді Жошыға тапсырып еді, „сарт — садағам, өзбек — өз ағам" деп, Шайбаққа қарап кетіпті.

Сол сөз осы күнге шейін мақал болып қалған. Сонан кейін бізді қайтып Шағатай тұқымы билеген емес. Онан соңғы біздің ханымыз, төреміз — бәрі де Жошы нәсілінен бола келген.

https://bilim-all.kz/article/7322-Biraz-soz-qazaqtyn-tubi-qaidan-shyqqandygy-turaly

Я насчитал 89 исследований в которых в той или иной мере рассматривают проблематику этого вопроса. Если найдете еще какие то исследования, которых нету в списке, пишите. Как пишут некоторые исследователи, ученые изучают этот вопрос уже больше двухсот лет.

1.     Петр Будков. О имени казак. Вестник Европы. 1822

2.     Pollmann, Hans. Beitrag zur altesten Geshcichte des Kosakentums. 1888

3.     В.В.Радлов. Опыт словаря тюркских наречий 2 1899

4.     Марр Н. Кавказский культурный мир и Армения//ЖМНП. Новая серия Ч 7 1915 с 286

5.     А.П.Чулошников. Очерки по истории Казак-киргизского народа 1924

6.     Самойлович А. О слове казак. Казаки: Антропологические очерки. 1927

7.     Aleksandr Bruckner Slownik etymologiczny jezyka polskiego  1927

8.     Pelliot P. Notes sur L’Histoire de la Horde d’Or 1949

9.     M.Vasmer. Russisches etymologisches worterbuch 1950

10. Stokl Gunther. Die Entstehung des Kosakentums Isar Verlag Munchen 1953

11. А.А.Семенов Материалы по истории таджиков и узбеков Средней Азии 1954

12. С.К.Ибрагимов. Еще раз о термине казах. Новые материалы по древней и средневековой истории казахстана 1960

13. Annemarie v Gabain Kasakentum eine soziologisch-philologische studie  1960

14. А.Курышжанов. Семантика слова казак в рукописи 12 века 1964

15. Дж.Коков. К истолкованию топонима Черкассы  и слова Казак 1965

16. В.П.Строгова о словах казак и подсуседник в древнерусском языке и новгородских говорах 1966

17. Кенжебаев Б. Қазақ. Қазақ әдебиеті 1966

18. Ақынжанов М. Қазақ халық есімі жайлы. Қазақ әдебиеті. 1967

19. . Байжолов Ә. Халқымыздың аты қалай қалыптасқан? Қазақ әдебиеті. 1967

20. .Қоңратбаев Ә. Қазақ деген сөз қайдан шыққан? Ленин жолы 1967

21. Derfer Turkische und Mongolische Elemente im neupersischen Band 3 1967

22. Бернштам. А.Н.Этимология слова казах и проблемы этногенеза казахского народа//Қазақстан мектебі №6 1967 81-85 стр

23. Әбдірахманов А.Қазақ сөзінің шығу төркіні 1968

24. В.В.Бартольд. Сочинения Том 5.1968 535 стр

25. Г.Ф.Благова. Исторические взаимотношения слов казак и казах.  Этнонимы 1970

26. А.Т.Кайдаров, Е.К.Койшыбаев К лингвистическому объяснения топонима Казах Вестник АН КАЗ ССР. №2 130 1971 47 стр

27. А.К.Ленивов. Казачий паспорт.Казаче-Американский Народный Союз. 1974

28. Тоқтаров Р. Тағы да қазақ сөзінің қайдан шыққаны туралы. Қазақ әдебиеті. 1974

29. А.Әбдірахманов. Топонимика және этимология Алматы 1975 106-115 стр

30. Қазақ ССР тарихы. 5 томник. 1979

31. Жанұзақов Т. Қазақ деген сөз қайдан шыққан? Жұлдыз №3 1983 198

32. Р.Г.Ахметьянов. Общая лексика материальной культуры народов среднего повольжья 1989

33. Мынбаев Н. Происхождение народа и научная этимология.

34. Сараев А. По следам этнонима казақ. Жалын 1990

35. Құрбанғали Х. Қазақ атауы қайдан шыққан? Зерде №10 1990 17-18 стр

36. . Бәдірленов Р. «Қазақ» атауының төркіні туралы// Ленин туы. –1990

37. Кляшторный, Султанов. Летопись трехтысячелетий 1992

38. Абдиров М.Ж.История Казачества Казахстана 1994

39. Бекжанүбірі О. Қазақ атауы қалай шыққан? Ана тілі 1994

40. Janabil Jiger. From Mongol empire to qazaq juzder 1997

41. Сарай Ә. «Қазақ» атауының ізімен.//Қазақ тарихынан 1997

42. Казахи. Девятитомный популярный справочник. Алматы 6 том. 1998

43. Проблемы древней и средневековой истории Казахстана Алматы  Казахская ономастика и топонимика в книге М.Х.Дулати «Тарих-и Рашиди» 292-297 стр 1999

44. Сеидов М. Тайна древнего слова (о корнях слова казах). Білім және еңбек №2-3

45. Критические заметки по вопросу происхождения наименования казах Аспандияров 2000

46. Әхмәтьянов Р. Татар теленең кыскача тарихи-этимологик сүзлеге 2001

47. В.П.Юдин, ЦА в XIV-XVIII веках глазами востоковеда. 2001

48. Ирмуханов. Хазары и казахи. 2003

49. Yucel Ozturk. Ozuden Tunaya Kazaklar 2004

50. О.Прицак.The Turkic Etymology of the Word Qazaq «Cossack». Harvard Ukrainian Studies 2006

51. Қ.Әбдуәли. Қазақ қандай халық? Алматы 2008

52. Қазақстан тарихы 5 томник 2010

53. Н.Базылхан. Некоторые вопросы этимологической реконструкции этнонимов

54. В.В.Тишин. Казаклык как социальное явление. 2011

55. С.И.Джаксыбаев. Об этногенезе народа казахского 2011

56. Аяған Б.Г.Әбжанов Х.М.Исин А.И Қазақ хандығының тарихы 2011

57. Мынбаев Н.Ж. Қазақ скиталец или воин? Алматы 2011

58. Социально-гуманитарные и этноязыковые проблемы общества. Сборник научных статей / под. Ред И.М. Сампиева.. – Назрань, 2011.- 212с.

59. Тюркские народы. Фрагментарны этнических историй Москва 2014

60. Lawrence Krader. Kazak etnonimi. 2014

61. Берекет Карибев. Қазақ хандығының құрылуы. 2014

62. В.И.Марков О возникновении украинского казачества 2014

63. Әбдуәли Қайдар. Ғылымдағы ғұмыр. 1 Том. 2014

64. Рахимжанова Гульнара. К вопросу об этимологии названия казах  2014

65. Джанузаков. Этнонимы.

66. Т.Жанұзақ. Қазақ атауы қайдан шыққан. 2015

67. Бекжан Аденулы. Исторические тайны казахов. 2015

68. Абдиров М.Ж. Еще раз о происхождении этнонима казак 2015

69. Ескеева М.Қ. «Енисей ескерткіштері тіліндегі qazgaq лексемасының «қазақ» этнониміне қатысы жайлы көзқарастар.Қазақ білім академиясының баяндамалары. №2,2015

70. Кумеков Болат, Султанов. Қазақ термині және этнонимі  ЕНУ им Гумилева.2017

71. Л.Прицак. Генеза феномена украинского козачества. 2017

72. Urban, Mateusz. ‘European ‘cassock’, Tkc. ḳazaḳ and Per. kazaḡand. 2017

73. Су Бэйхай. Қазақтың жалпы тарихы. 2018

74. Казачество в тюркском и славянском мирах. Казань 2018

75. М.В.Ватолина. Этимология казачества и документирование деятельности войска донского 2019

76. Kazak adinin mensei, kazak halkinin ve hanliginin olusumu ve faalietleri 2019

77. М.Е.Адилов, Р.Мухаммед. Қазақ сөзі туралы. 2019

78. Ахметұлы Ілияс. Қазақ сөзіне тиісті деректер 2019

79. D.Abnassyrov. The meaning of the word Kazakh in foreigh sources 2020

80. Ozgur Turker Kazak adinin tarihi ve etimolojik kokenleri 2020

81. Yucel Ozturk. Kazak teriminin kolelik mefhumu ile iliskisi Uzerine 2020

82. Смагулова Г.Н., Асанова Д. Қазақ этнониміне әлемдік көзқарас. 2021

83. Н.Атыгаев. Трансформация семантики термина и этнонима қазақ в Восточном Дешти-Кыпчаке. Урало-алтайские исследования №3 (42) 2021

84. Абдиров Мурат. Мухамменд-Ханафия Чингисович Валиханов об этнониме казак и этногенезе казахского народа 2022

85. Gyula  Nemeth A honfoglalo magyarsag kialakulasa Budapest V Hornyanszky 1930

86. Peter B Golden The khazars and the Kazakhs New Perspectives

87. Н.Базылхан. Қазақ этнонимдерінің кейбір этимологиялық аспектілері. 2023 Shygys №2

88.  Joo Yup Lee. Some Remarks on the study of Qazaqliq 2023

89. Patrick Lewis. On the Sociolinguistic origins of the term Qazaq: A proposal for an alternative etymology of Cossack/Kazakh and a argument for the analytical usefulness of register in historical linguistics. 2023

2 минуты назад, asan-kaygy сказал:

То что большого ума не надо это ошибка. Нужно много ума чтобы разобраться.

Выше писал что вы просто две мутации попутали.

А здесь фактически это не субклад внутри старкластера, по сути это и есть старкластер так что ваш тезис не верен изначально

У вас уже отмазки пошли , старкластер https://www.theytree.com/tree/C-F3796 начинается 

FamilyTreeDNA Discover - Y-DNA Haplogroup C-F5481